بیماری پسوریازیس یا بیماری صدف پوستی که صدفک هم نامیده می شود از بیماری های خودایمنی پوستی است که با خارش و التهاب پوست بدن همراه است. در بیماری های خودایمنی ، سیستم ایمنی بدن به ارگانهای مختلف حمله می کند و اثرات مخرب و خطرناکی روی بدن باقی می گذارد. بیماری پسوریازیس ژنتیکی است و به فرزندان نیز منتقل می گردد.
در مورد بیماری های پوستی شایع بیشتر بدانید.
بیماری پسوریازیس چیست؟
بیماری پوستی پسوریازیس باعث رشد سریع سلول های پوستی می شود. در نتیجه باعث ایجاد بافت پوسته پوسته می شود. این بافت به وجود آمده به رنگ نقره ای است و زمخت و ضخیم است که از عوارض آن می توان به قرمزی و خارش پوست در این نواحی اشاره کرد.
معمولا بیماری پسوریازیس در قیمت های مختلف بدن مانند پوست سر ، زانوها و گردن دیده می شود اما ممکن است به تمامی نواحی بدن مانند دست ، پا ، گردن و صورت نیز کشیده شود. در صورتی که بیماری صدفک شدت یابد ، بیمار در نواحی ملتهب دچار خونریزی و درد و تورم خواهد شد.
انواع بیماری صدف پوستی
بیماری پسوریازیس انواع مختلفی دارد که به صورت کلی به 5 دسته مختلف تقسیم شده است:
- پسوریازیس پلاکی
- پسوریازیس ناخن
- پسوریازیس خالدار
- پسوریازیس معکوس
- پسوریازیس اریترودرمیک
بیماری پسوریازیس پلاکی یا ولگاریس
بیماری پسوریازیس پلاکی از شایع ترین انواع بیماری صدفک است. لکه های قرمز و خشک روی پوست به همراه پوسته های سفید نقره ای دیده می شود. در صورتی که بیماری شدید باشد ممکن است با درد و خارش نیز همراه باشد. لکه ها در هر نقطه ای از بدن نیز امکان دارد دیده شود ولی بیشتر در مفاصلی مانند زانو و آرنج مشاهده می شوند.
پسوریازیس ناخن
این نوع بیماری در ناخن پا یا دست پدیدار می شود. در بیماری پسوریازیس ناخن ، تغییر رنگ و رشد غیر عادی ناخن مشاهده می شود. در صورتی که بیماری مزمن باشد ، ناخن ضخیم می شود و فرم آن از بین می رود.
پسوریازیس خالدار یا قطره ای
این نوع بیماری بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود. عفونت استرچتوکوکی گلو که یک عفونت باکتریایی است از عوامل اصلی این بیماری می باشد.
لکه ها در سراسر بدن مشاهده می شود. این لکه ها مانند قطره آب هستند و روی دست ، پا و کف سر ایجاد می شوند.
پسوریازیس معکوس
از عوامل اصلی این نوع بیماری عفونت قارچی است که بیشتر در نواحی پرچین و چروک و نواحی مانند باسن ، ران ، زیر بغل ، زیر سینه و اطراف دستگاه تناسلی نمایان می گردد. تعریق بیش از حد فرد و اصطحکاک این نواحی باعث تشدید این نوع بیماری می شود.
پسوریازیس اریترودرمیک
این بیماری کمتر شایع است و لکه ها پوسته های قرمز همراه با سوزش و خارش ، تمام سطح بدن را می پوشاند.
علت اصلی ایجاد بیماری صدفک چیست؟
بیماری پسوریازیس یک دلیل اصلی دارد که آن هم وراثت است. افرادی که مبتلا می شوند ، از زمان تولد به صورت ژنتیکی این بیماری در آن ها نهفته بوده است و بعد از مدتی بروز می یابد. اما نمی توان به صورت قطعی گفت که تمامی افرادی که ژن صدفک را دارند به این بیماری مبتلا می شوند. سیستم ایمنی نیز در ایجاد این بیماری موثر است.
عواملی باعث می شوند که بیماری پسوریازیس بروز کند. از جمله می توان به استرس ، سیگار و الکل ، داروهای خاص مانند داروهای بیماران دوقطبی ، بیماران با فشار خون بالا ، داروهای ضدمالاریا و ضدچاقی ، عفونت ، آسیب پوست ، کمبود ویتامین D و آب و هوا اشاره نمود.
اغلب افراد بین سن 15 تا 35 سالگی به این بیماری مبتلا می شوند. این بیماری مسری و واگیردار نیست و از راه تماس فیزیکی انتقال نمی یابد.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید و آفتاب سوختگی ، خراشیده شده و برش پوست ، تزریق واکسن و آمپول باعث عود کردن یا شدت بیماری می شود.
علائم و نشانه های بیماری پوستی پسوریازیس
نشانه های ابتلا به بیماری پسوریازیس در افراد متفاوت است ولی برخی از آن ها رایج و متداول است که در ادامه به علائم و نشانه ها اشاره خواهیم کرد:
- شایع ترین نشانه ابتلا به بیماری پسوریازیس ، ایجاد لکه های پوستی قرمز رنگ با پوسته های نقره ای است.
- پوست خشک به همراه ترک هایی که احتمال خونریزی دارند.
- خارش ، سوزش ، درد و تورم مفاصل
- ناخن های ضخیم و شکسته شده
- در صورتی که بیماری پسوریازیس شدید باشد باعث تغییر شکل یا از کارافتادگی مفاصل می شود.
نحوه تشخیص بیماری صدف پوستی
شاید اگر شما علائم و نشانه های این بیماری را مشاهده کنید ، ابتدا فرض کنید که دچار بیماری پوستی همانند اگزما شده اید. ولی نیاز است که با پزشک خود حتما مشورت نمایید.
در صورتی که علائم فوق را دارید، به پزشک متخصص پوست مراجعه نمایید. سپس پزشک متخصص با اطلاع از علائم و اینکه سابقه این بیماری را در خانواده خود داشته اید یا خیر، می تواند این بیماری را تشخیص دهد.
اگر پزشک در تشخیص قطعی شک داشته باشد که این اتفاق بسیار کم رخ می دهد، بهترین روش برای تشخیص ، نمونه برداری از بافت آسیب دیده پوست و انجام آزمایش بر روی آن است.
در روش بیوپسی یا بافت برداری که برای کاهش درد از بی حسی موضعی استفاده می شود ، پوست نمونه برداری شده زیر میکروسکوپ قرار داده می شود.
درمان بیماری پسوریازیس
تاکنون درمان قطعی برای بیماری پسوریازیس تعیین نگردیده است. در درمان بیماری صدفک می توان به کاهش علائم و نشانه های این بیماری کمک کرد. همچنین روند رشد سلول های پوستی کند می شود.
درمان موضعی
درمان موضعی اولین روش درمانی است که پزشک تجویز می کند. پزشک پمادها و کرم هایی را برای بیمار تجویز می کند تا به صورت مستقیم روی پوست بمالد و باعث کاهش علائم می شود.
درمان موضعی برای علائم خفیف تا متوسط کابرد دارد و می تواند در بهبود علائم بیماری پسوریازیس کمک کند. استفاده از داروهای موضعی مانند:
- ویتامین D
- نرم کننده و مرطوب کننده پوست
- کورتیکواستروئیدهای موضعی
- رتنوئیدهای موضعی
- آنترالین
- لوسیون های مخصوص مانند سالسیک اسید
فتوتراپی یا نوردرمانی
استفاده از اشعه فرابنفش یا نور طبیعی یکی از درمان های موثر است. نور طبیعی گلبول های سفید زیادی که فعالیت بیش از اندازه در رگ های خونی دارند را تخریب می کند. هر دو نوع UVA و UVB در کاهش علائم بیماری صدف پوستی کمک می کند.
دارودرمانی
استفاده از داروهای سیستماتیک ، در صورتی که بیماری شدت گرفته باشد کاربرد دارد. این داروها به صورت تزریقی یا خوراکی تجویز می شوند. پزشک متخصص از تجویز طولانی مدت این داروها به دلیل عوارضی که دارند خودداری می کند.
گاهی اوقات پزشک برای درمان و نتیجه موثرتر از درمان های ترکیبی استفاده می کند. پزشک با توجه به تجربه و مهارتی که دارد، می تواند این بیماری را مهار و کنترل کند.
درمان های خانگی بیماری پسوریازیس
در برخی افراد تغییر شیوه زندگی می تواند به درمان بیماری پسوریازیس کمک کند. تغییر در رژیم تغذیه می تواند باعث کاهش علائم این بیماری شود.
- کاهش وزن و رژیم تغذیه
- پرهیز کردن از مصرف غذاهای محرک مانند گوشت قرمز ، لبنیات ، شکر و غذاهای فراوری شده
- مصرف غذاهای مفید برای قلب مانند امگا 3. منابع غذایی امگا 3 از جمله انواع ماهی ها ، گردو و…
- مصرف ویتامین ها که با نظر پزشک باشد.
پسوریازیس بیماری خودایمنی پوستی است که در افراد مختلف ، متفاوت است. گاهی ممکن است به صورت خفیف باشد گاهی هم در تمام بدن دیده می شود. بهتر است پس از مشاهده علائم بیماری پسوریازیس سریعا به متخصص پوست خوب مراجعه کنید تا از شدت ابتلا به بیماری پیشگیری کنید.
در صورتی که سوالی در خصوص بیماری پسوریازیس یا صدف پوستی یا صدفک دارید می توانید در انتهای همین مقاله بخش نظرات آن را با دکتر جاویدحسینی مطرح نمایید.
