جوانسازی پوست

روش های جوانسازی پوست متنوع اند که شامل روش های جراحی و غیر جراحی می باشند. از تزریق ژل و بوتاکس تا لیزر و لیفت صورت را شامل می شوند. همه این روش ها با هدف کاهش چین و چروک و رفع افتادگی پوست و حجم دهی به صورت استفاده می شوند که در این مقاله توضیح داده شده است.

 

روش های جوانسازی پوست

چهره انسان نقش مهمی در هویت، ارتباط و اعتماد به نفس دارد بنابراین هر نوع نقص در صورت باعث انزوای عملکردی و اجتماعی افراد می‌شود. روش های جوانسازی به دنبال بازگرداندن حجم صورت، از بین بردن اثرات پیری می باشد. در سال‌های اخیر روش های جوانسازی پوست بسیار پیشرفت کرده و با استفاده از تکنیک های آرایشی و بهداشتی در کمترین زمان ممکن و با حداقل عوارض نتایج رضایت بخشی را برای بیماران به ارمغان آورده است که در این مقاله رایج ترین روش های جوانسازی پوست توضیح داده شده است.

فیلرهای تزریقی

برای تقویت بافت نرم پوست، به ویژه در بیمارانی که علائم خفیف تا متوسط پیری پوست دارند از فیلرهای تزریقی استفاده می‌شود که یک روش محبوب بدون جراحی و با حداقل عوارض می باشد.

پوست دارای چندین لایه است که در لایه سطحی که اپیدرم نام دارد به عنوان محافظ عمل می‌کند و لایه عمیق تر پوست از الیاف کلاژن ساخته شده است. با افزایش سن، قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب، سیگار کشیدن و سایر عوامل باعث کاهش محتوای فیبر کلاژن شده که مسئول ایجاد چین و چروک و از دست رفتن قابلیت ارتجاعی پوست است.

از مواد تزریقی برای رفع چین و چروک پوست و جوانسازی استفاده می شود. یک فیلر ایده آل باید معیارهایی مانند سازگاری زیستی و غیر سمی بودن را داشته باشد و همچنین به راحتی قابل تزریق، با دوام ارزان و برگشت پذیر باشد. مواد فیلر با توجه به مدت زمان ماندگاری آنها در سه گروه دسته بندی می شوند: دسته اول فیلرهای غیر دائمی هستند که در مدت کوتاهی جذب می‌شوند و به تزریق مکرر نیاز میباشد. دسته دوم فیلرهای نیمه دائمی هستند که ماندگاری بیشتری دارند اما بعد از مدتی مقداری از آنها تحلیل می رود. دسته سوم پر کننده های دائمی هستند که فقط با یک تزریق برای مدت طولانی باقی می‌مانند.

فیلرهای کلاژن 

این فیلرها از کلاژن حیوانات و یا انسان تهیه می‌شوند و جزو اولین محصولات پر کننده بودند که برای افزایش و حجم دهی به بافت نرم پوست به عنوان استاندارد طلایی روش های جوانسازی پوست استفاده می‌شد. امروزه محصولات کلاژن از بدن خود فرد نیز قابل تولید است و به دلیل سازگاری که با بدن دارد نیازی به آزمایش آلرژی نیست. اما طول عمر این کلاژن ها از فیلرهای کلاژن حیوانی کمتر است.

فیلرهای اسید هیالورونیک

اسید هیالورونیک ماده ای است که به طور طبیعی در درم پوست وجود دارد و به عنوان چارچوب برای توسعه کلاژن عمل می کند. روند پیری میزان اسید هیالورونیک را کاهش می دهد که این منجر به کاهش هیدراتاسیون و خاصیت ارتجاعی پوست و همچنین افزایش چین و چروک می شود.

فیلرهای اسید هیالورونیک با اتصال به مولکولهای آب هیدراتاسیون پوست را افزایش می دهد و به حفظ حجم و خاصیت ارتجاعی پوست کمک می کند. به دلیل این که اسید هیالورونیک ماده طبیعی پوست است نیازی به انجام آزمایش آلرژی نیست. ژل های اسید هیالورونیک به داخل پوست صورت تزریق می شوند. اگر نتیجه تزریق مطلوب نباشد می توان هیالورونیداز تزریق کرد. ژل ها بسته به محل تزریق می توانند چهار تا شش ماه دوام داشته باشند. بر خلاف مواد کلاژن که به راحتی تخریب می شوند و حجم خود را از دست می‌دهند اما اسیدهای هیالورونیک وقتی تخریب می‌شوند مولکول های آب بیشتری به درون ماده فیلر کشیده می‌شود و این منجر به حفظ حجم در مدت زمان بسیار طولانی تر از فیلر های کلاژن می‌شود.

مراقبت های بعد از تزریق ژل یا فیلر

بعد از تزریق فیلر به بیماران توصیه می‌شود که از کمپرس سرد به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت برای کاهش تورم استفاده کنند و در ۲۴ ساعت اول باید سر خود را بالا بگیرند و فعالیت بدنی نداشته باشند. همچنین حرکت های صورت بعد از تزریق باید محدود شود تا از منتشر شدن مواد فیلر به سایر قسمت ها جلوگیری شود. تا زمان از بین رفتن تورم باید از قرار گرفتن در معرض بیش از حد آفتاب اجتناب شود. معمولا استفاده از استامینوفن برای کنترل درد کافی است. مصرف آسپرین یا مسکن های غیر استروئیدی به دلیل اثرات ضد انعقادی منع مصرف دارد. معمولاً تورم پس از تزریق طبیعی است و چند روز طول می‌کشد تا فروکش کند اما در بعضی از بیماران نیز ممکن است تا سه هفته ادامه یابد. هیستامینهای خوراکی می‌تواند به کاهش سریع تر تورم کمک کند.

عوارض جوانسازی پوست به روش تزریق فیلر

درد بعد از تزریق از شایع ترین عوارض فیلر ها است که میتوان از بی حسی موضعی برای کاهش ناراحتی تزریق استفاده کرد. عفونت بعد از عمل تزریق فیلر نادر است. اما افرادی که سابقه ابتلا به عفونت های هرپس سیمپلکس را دارند باید قبل از تزریق داروهای ضد ویروسی مصرف کنند.

ایجاد گرانولوما که جوانه های گوشتی هستند و بر اثر التهاب بعد از تزریق انواع فیلر ممکن است مشاهده شوند. گرانولوم را می توان با یک برش ساده، تخلیه و درناژ کرد. به طور کلی عوارض بسیار نادر روش های جوانسازی پوست هستند و ممکن است بعضی از افراد به محصولات مشتق شده از حیوانات حساسیت داشته باشند که آزمایش آلرژی قبل از تزریق مواد مورد نیاز است. عوارض جدی تر مانند: نکروز پوست نیز ممکن است به ندرت اتفاق بیفتد.

تزریق چربی از روش های جوانسازی پوست

در روش تزریق چربی برای جوانسازی پوست از چربی اتولوگ یا همان بافت بدن بیمار برای تقویت و جوانسازی پوست استفاده می شود. مزیت اصلی استفاده از چربی اتولوگ این است که از بافت بدن خود بیمار استخراج می‌شود و خطر واکنش های آلرژیک وجود ندارد. تنها نگرانی در مورد روش پیوند چربی نتایج غیر قابل پیش بینی و طول عمر آن است. در مقایسه با سایر فیلرها پیوند چربی نیاز به یک مرحله اضافی استخراج چربی دارند که باعث افزایش زمان و هزینه این روش می‌شود.

 

مزایای تزریق چربی

ایده‌آل‌ترین فیلر از موادی ساخته شده که بی خطر، کارآمد باشد و استفاده از آن ها آسان و همچنین سازگار با بدن انسان باشد. چربی اتولوگ نزدیک ترین ماده به یک فیلر ایده‌آل است زیرا واکنش ایمنی از طرف بدن ایجاد نمیشود، در دسترس و ارزان است و می توان چربی را از طریق یک روش کم تهاجمی از بدن خود بیمار استخراج کرد. پیوند بافت چربی به دلیل مزایای آن به روشی رایج و محبوب تبدیل شده است. معایب آن ماندگاری و میزان بقا می باشد که بسیار غیرقابل پیش‌بینی است و میزان بقای چربی پیوند شده بین ۴۰ تا ۸۰ درصد گزارش شده است.

از روش تزریق چربی می توان برای اصلاح عدم تقارن صورت و چربی از دست رفته در اثر پیری و یا سایر عوامل استفاده کرد. امروزه به عنوان پرکننده برای اهداف جوانسازی بافت پوستی صورت کاربرد دارد.

نحوه انجام تزریق چربی

در این روش چربی از سایر قسمت های بدن مانند دیوار شکم، قسمت های پهلو، پشت گردن، رانها و باسن یا سایر اندام ها خارج می شود. برای برداشتن چربی از روش‌های سنتی لیپوساکشن استفاده می شود.در حال حاضر آسپیراسیون با سرنگ محبوب ترین روش برداشت چربی است که در آن ابتدا مواد بی حسی به محل اهدا کننده تزریق میشود.بعد از آن یک برش بسیار کوچک در پوست ایجاد می‌شود و یک کانول ظریف داخل ناحیه اهداه کننده قرار میگیرد و سپس چربی خارج می شود. مرحله بعدی آماده سازی و پاکسازی چربی برای پیوند است که توسط سانتریفیوژ انجام می شود. در مرحله آخر این چربی با استفاده از سرنگ به محل مورد نظر منتقل می شود.

عوارض تزریق چربی

روش تزریق چربی عوارض جزئی مانند ورم و کبودی زودگذر دارد که با بالا نگه داشتن سر و داروهای ضد التهاب به حداقل می رسد. همچنین با استفاده از کانول های مخصوص می‌تواند آسیب و تورم در بافت های زیرین را در محل اعطا کننده چربی به حداقل رساند.

ایجاد عفونت با استفاده از فرایند استریل به ندرت اتفاق می‌افتد. شدیدترین عارضه که با این روش می‌تواند وجود داشته باشد و بسیار هم نادر است آمبولی چربی است که ممکن است عوارض جدی مانند سکته را به دنبال داشته باشد.

تزریق بوتاکس از روش های جوانسازی پوست

انقباضات عضلات صورت باعث چین خوردگی های پوستی در جهت عضلات می شود چین و چروک های پویای صورت با تزریق بوتاکس درمان میشود که در واقع سم بوتولینوم است که توسط باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینوم تولید می شود. وقتی بوتاکس به محل اتصال عصبی عضلانی تزریق می شود، عضلات صورت که مسئول چین خوردگی های دینامیک صورت هستند، فلج می شوند. اثر فلجي بوتاکس وابسته به مقدار دوز است. اثرات بوتاکس معمولاً 2 تا 3 روز طول می کشد تا بعد از تزریق ظاهر شود و حداکثر اثرات آن 1 تا 2 هفته بعد رخ می دهد و سپس به آرامی تا 3 تا 6 ماه پس از تجویز اعصاب به تدریج از بین می رود.

از تزریق بوتاکس به ویژه برای برطرف کردن خط اخم، چروک های پیشانی و پنجه کلاغی دور چشم و خط لبخند استفاده می شود.

تزریق بوتاکس در بیماران مبتلا به اختلالات عصبی عضلانی مانند میاستنی گراویس، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک و سندرم لمبرت-ایتون منع مصرف دارد. همچنین نباید به زنان باردار و مادران شیرده تزریق شود.

روش تزریق ساده است. تزریق به صورت عضلانی انجام می شود و از تزریق سطحی داخل پوست خودداری می شود و نیازی به بیهوشی یا بی حسی موضعی نیست.

عوارض جانبی بوتاکس معمولاً خفیف و گذرا هستند. شایع ترین عوارض جانبی شامل درد، تورم، کبودی و اکیموز است. برخی از عوارض جانبی سیستمیک گذرا مانند ضعف، خستگی، حالت تهوع، خارش و سندرم های شبیه آنفولانزا نیز به ندرت ممکن است وجود داشته باشد. این علائم معمولاً گذرا هستند و نیازی به هیچ درمانی نیست. کبودی معمولاً طی 10 روز برطرف می شود.

لایه برداری پوست از روش های جوانسازی پوست

روشهای لایه برداری به دو دسته فرسایشی (ablative) و غیر فرسایشی (non-ablative) تقسیم بندی می شوند.. روش های فرسایشی پوست را تا حد درم زخم می کنند. این روش ها شامل روشهای لایه برداری شیمیایی، ابریژن و پلاسما می باشند که در درجات مختلف از سطحی و متوسط گرفته تا عمیق، باعث زخم شدن پوست میشوند. معایب این روش ها خطر عفونت، قرمزی، هایپرپیگمنتیشن التهابی و جای زخم است. روش های غیر فرسایشی شامل تکنیک های لیزر و رادیوفرکوئنسی می باشند که مزایای آنها بهبودی سریع و جای زخم کمتر است.

میکرودرم ابریژن

میکرودرم ابریژن یکی از روشهای جوانسازی پوست از طریق لایه برداری و کمتر تهاجمی است که درد کمتری نیز دارد و از کریستالهای آلومینیوم اکساید یا کلرید سدیم برای جدا کردن سطح خارجی پوست استفاده می شود. این روش برای درمان پوستهای آفتاب سوخته، هایپرپیگمنتیشن، جای زخم و آکنه و بزرگ شدن منافذ پوست استفاده می شود.

در این روش از دستگاهی استفاده می‌شود که جریان ملایمی از مواد را به روی پوست اسپری می‌کند و سپس لایه سطحی پوست با ایجاد ساکشن خلا برداشته می شود. عوارضی میکرودرم ابریژن شامل قرمزی و حساسیت پوست است که با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی درمان میشود.

لیزر برای جوانسازی پوست

لیزرها از جدید ترین و موثرترین روش های جوانسازی پوست هستند و  به طور کلی در 2 گروه لیزرهای فرسایشی (ablative) و غیر فرسایشی (non-ablative) دسته بندی می شوند. از لیزرهای Ablative بیشتر برای درمان پوست های آسیب دیده از نور، چروک های عمیق، الاستوز های خورشیدی، آکنه های غیرقابل کنترل، جای زخم های آکنه، اتلکتازیا و کراتوز آکتینیک استفاده می شود. این لیزرها لایه های خارجی پوست را تا حد درم خارج می کنند و باعث آسیب حرارتی درم می شوند و در نتیجه باعث بازسازی کلاژن و تشکیل کلاژن جدید می شود که در نهایت منجر به صاف شدن و سفتی پوست می شوند.

لیزر غیر فرسایشی کمتر تهاجمی هستند و باعث صدمه کمتری به اپیدرم می شوند و عوارض جانبی آنها نیز کمتر از لیزر فرسایشی است و در درمان چروک های خفیف تا شدید موثر هستند

لیزرهای فرسایشی (ablative)

لیزرهای ابلتیو لایه های خارجی پوست را از بین میبرند و باعث ترمیم پوست جدید در جای خود می شوند. عمق نفوذ لیزر به طول موج نور بستگی دارد.لیزرهای ابلتیو شامل دستگاه های CO2 و Er: YAG هستند. آنها پس از جذب انتخابی توسط آب داخل سلول در اپیدرم، با آسیب گرمایی باعث تبخیر بافت هدف و اطراف آن می شوند. معمولاً این دو لیزر با هم ترکیب میشوند تا عوارض جانبی را به حداقل برسانند و مزایای آن را به حداکثر برسانند.

لیزر های غیر ابلتیو non-ablative

لیزرهای غیر ابلتیو که از روشهای جوانسازی پوست  هستند برای به حداقل رساندن آسیب بافتی و تسریع زمان بهبودی به کار رفته اند.. این لیزرها سطح پوست را فرسایش نمی دهند در عوض با گرم کردن پوست در زیر سطح کار می کنند تا رشد کلاژن جدید را تحریک کنند و به بازگرداندن استحکام و رنگ طبیعی پوست کمک کنند. این لیزرها به سه گروه لیزرهای مادون قرمز، نور شدید پالس (IPL) و لیزرهای قابل مشاهده (visible lasers ) تقسیم می شوند. لیزرهای مادون قرمز که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند شامل لیزر Nd: YAG و دیود می باشند.

لیزرها با دستگاه های فرکانس رادیویی (RF) ترکیب شده اند تا عمق نفوذ لیزرها را افزایش دهند بدون اینکه عوارض جانبی را افزایش دهند. این افزایش عمق نفوذ منجر به افزایش سفت شدن پوست و افزایش تشکیل کلاژن جدید می شود.

نتیجه گیری

همه آن دسته از کسانی که به زیبایی و شادابی پوست خود اهمیت می دهند اعم از زنان و مردان می توانند به راحتی از انواع روش های جوانسازی بسته به نوع پوست شان بهره مند شوند. پس بهتر است بدانید رفع چین و چروک ها و کاهش علائم پیری دیگر مختص خانم ها نیست و آقایان هممی توانند از انواع کرم های ضد آفتاب و آبرسان و هر گونه محصولات مراقبتی پوست استفاده کنند و حتی برای جوانسازی پوست صورت و دست شان با کمک تکنیک های درمانی مشهور و مذکور با بهترین متخصص پوست و مو اقدام کنند.

منابع:

1. https://www.americanboardcosmeticsurgery.org/procedure-learning-center/non-surgical/skin-resurfacing-guide/
2. https://www.plasticsurgery.org/cosmetic-procedures/skin-rejuvenation-and-resurfacing
3. https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.froedtert.com%2Fforme%2Fwrinkle-correction-botox&psig=AOvVaw0WLca7GzK0JwIXEbk79KAq&ust=1607854655848000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwibv5W-m8jtAhVH0OAKHYmmDnIQjhx6BAgAEBI